Góry według Hemli i Wojtusia: Zadni Kościelec

Zadni Kościelec

Zadni Kościelec (2162 m) słow. Zadný Koščielec to szczyt we Wschodniej Grani Świnicy w bocznej grani Zawratowej Turni. Oddzielony jest Mylną Przełęczą (2096m) na południu od Zawratowej Turni (2247m) oraz Kościelcową Przełęczą (2110m) od Kościelca (2155m) na północy. Od wschodniej strony w podnóża ściany Zadniego Kościelca wrasta Kościelcowa Grzęda, zwana również czasem Kościelcowymi Kopkami. Grzęda ta, skierowana początkowo na wschód, skręcająca później ku północy, zamyka wraz ze ścianami Kościelca i Zadniego Kościelca Kościelcowy Kocioł.
Zadni Kościelec znajduje się w całości nad piętrami Doliny Gąsienicowej Czarnej i Zielonej. Od północy i północnego wschodu jest to niewielki Kościelcowy Kocioł, od wschodu Kocioł Zmarzłego Stawu, od południowego zachodu Mylna Kotlinka i Zadnie Koło. Częściowo znajduje się bezpośredni nad główną częścią Zielonej Doliny Gąsienicowej. Do wszystkich pięter opadają z wierzchołka i jego grani bogate w drogi wspinaczkowe ściany, przez co Zadni Kościelec jest często odwiedzany przez "Gąsienicowych" taterników.

SPACER GRANIĄ

Kościelec
\|
Kościelcowa Przełęcz
\|
Zadni Kościelec	-----	Kościelcowe Kopki
\|
Mylna Przełęcz
\|
\|
Zawratowa Turnia

Dużą popularnością cieszy się także południowa grań Zadniego Kościelca stanowiąca wraz z południową granią Kościelca "Grań Kościelców" - najpopularniejszą grań przekraczającą turystyczne trudności, przechodzoną przez turystów najczęściej w towarzystwie przewodników tatrzańskich.
Odcinek grani Zadniego Kościelca opadający ku Mylnej Przełęczy został podzielony na pomniejsze wierzchołki i siodełka obdzielone osobnymi nazwami. Od dawna już znana była tam jedna tylko turnia nazywana dzięki swemu 25-cio metrowemu stromemu uskokowi "Szafą", bądź ze względu na swój wierzchołkowy kształt oglądany z dołu - "Uszatą Turnią". W nowszych publikacjach pojawiają się już dodatkowe nazwy pomiędzy wierzchołkiem Zadniego Kościelca a Mylną Przełęczą:

POŁUDNIOWA GRAŃ ZADNIEGO KOŚCIELCA

Zadni Kościelec
\|
Wyżnie Mylne Wrótka
\|
Mylna Kopa
\|
Pośrednie Mylne Wrótka
\|
Mylna Turnia (Szafa)
\|
Niżnie Mylne Wrótka
\|
Mylna Strażnica
\
	Mylna Przełęcz

Uwaga: W opisie ścian Kościelców "Mastertopo" Grzegorz Głazek podaj jeszcze inne nazwy dla niektórych powyższych obiektów.

Szlaki prowadzące na Zadni Kościelec:
Na Zadni Kościelec i wierzchołki jego południowej grani nie prowadzą znakowane szlaki. Jest on w całości położony w popularnym terenie udostępnionym dla taternictwa.

z Karbu

Z Karbu:
Z siodła przełęczy wyraźną, początkowo niemal poziomą ścieżką trawers tuż przy zachodniej ścianie Kościelca do momentu, w którym jej podstawa zaczyna się mocno podnosić. Następnie w górę również przy podstawie ściany Kościelca kilkadziesiąt metrów do zrównania się z trawnikami nad ścianą Zadniego Kościelca. Przez płytową część żlebu trawers na te trawniki i nimi skośnie w prawo w górę omijając skałki w kierunku żlebku dzielącego szczytowe ścianki wierzchołków Zadniego Kościelca (do tej pory bardzo łatwo) i tym żlebkiem łatwo (0+) w górę na międzywierzchołkowe siodełko, z którego w lewo na N lub w prawo na S wierzchołek Zadniego Kościelca (0+, 45 minut).

Grań Kościelców

Z Mylnej Przełęczy na Niżnie Mylne Wrótka

Z Mylnej Przełęczy na Mylną Turnię:
Z północnego, głównego siodła przełęczy początkowo przez stromszy stopień łatwą granią (0+) mijając po prawej stronie kulminację Mylnej Strażnicy wydeptaną ścieżką na Niżnie Mylne Wrótka. Można stąd bez trudności (0-) przejść w kilka metrów na najwyższy punkt Mylnej Strażnicy niemal poziomą granią - różnica wysokości między przełęczą a najwyższym punktem jest minimalna.

uskok Mylnej Turni

Uskok Mylnej Turni ma około 25 metrów wysokości. Pierwsze kilka metrów ostrą, lekko połogą granią (ring tuż nad przełęczą) pod pionowe jej spiętrzenie. Dalej po niewielkich stopniach w prawo i tuż na prawo od ostrza grani po dobrych chwytach, ale w większej ekspozycji kilka metrów w górę do połogiej, pochyłej płyty (ring po drodze). Następnie skośnie w lewo w górę po tej płycie aż za linię spadku szczerbinki dzielącej bloki szczytowe (po drodze stały punk asekuracyjny) do wyraźnego pęknięcia i z jego wykorzystaniem lekko w prawo w górę na ww szczerbinkę.

trawers Mylnej Turni

Z Mylnej Turni na Mylną Kopę:
Ze szczerbinki dzielącej dwa spośród trzech wierzchołkowych zębów Mylnej Turni początkowo niemal poziomy trawers tuż poniżej grani po jej lewej stronie, później z lekkim obniżeniem mijając od lewej trzeci ząb łatwo (0+) na Pośrednie Mylne Wrótka.

Uwaga: Przy opisie drogi WHP 106D,F można wywnioskować, że Mylna Turnia (tam "Szafa") posiada dwa wierzchołkowe zęby. Wedle autora pokonując uskok Szafy wychodzi się pomiędzy te zęby, a później prawy z nich trawersuje się po lewej stronie. Nie ma wzmianki o trzecim zębie. Rzeczywiście istnieją dwa zęby tworzące nazwotwórcze "uszy" Uszatej Turni (to cały czas ta sama Szafa czy Mylna Turnia), z których prawy jest położony w lokalnej górnej grani i trawersuje się go ze szczerbinki po lewej stronie. Ale istnieje również trzeci ząb, który również trawersuje się po lewej, lecz do wyjścia z uskoku na szczerbinkę jest niewidoczny. Jest on od dwóch poprzednich wyższy i to właśnie ten ząb powinien stanowić główny wierzchołek Mylnej Turni. Wydaje się, że większość zespołów wędrujących granią go omija.

uskok Mylnej Kopy

Z Pośrednich Mylnych Wrótek lekkie obniżenie kilka metrów na lewą stronę, skąd środkiem spękanej ścianki początkowo łatwo (0+) w górę, później po bardzo dobrze urzeźbionej, dość trudnej (II) ściance kilkanaście metrów w górę nad uskok (własna asekuracja na ściance i na stanowisku). Dalej z krawędzi uskoku łatwą (0+), niemal poziomą, miejscami eksponowaną granią na wierzchołek Mylnej Kopy.

grań Mylnej Kopy

Z Mylnej Kopy na Zadni Kościelec:
Z wierzchołka Mylnej Kopy dalej łatwą (0+), nieco eksponowaną granią do pochyłej płyty nad siodełkiem. Pęknięciami przez płytę na siodełko (trudniejsze miejsce). Przed kolejnym garbem w grani po lewej stronie grani łatwo na Wyżnie Mylne Wrótka pod kolejny uskok.

uskok Zadniego Kościelca

Tuż powyżej przełęczy w ściance uskoku jest spit, kilka metrów wyżej - hak. Lekko od prawej strony grani blisko jej krawędzi około 8 metrów wprost w górę trudno (III) nad uskok, skąd łatwą (0+) granią przez S wierzchołek i niewielkie, międzywierzchołkowe siodełko na N wierzchołek Zadniego Kościelca.

Uwaga: Uskok ten, pokonywany granią jest wedle WHP 106H trudny (III). Rzeczywiście technicznie może okazać się trudniejszy od uskoku Szafy, jednak nie towarzyszy jego przechodzeniu tak znaczna ekspozycja oraz jest około trzykrotnie krótszy - przez co ogółem nie sprawia większych kłopotów. W swym przewodniku autor podaje dwa możliwe sposoby wejścia stąd na wierzchołek mniejszymi trudnościami po lewej stronie grani (WHP 106K,L).

żlebek międzywierzchołkowego siodełka

Z Zadniego Kościelca na Kościelcową Przełęcz:
Najłatwiej można dostać się na przełęcz schodząc z międzywierzchołkowego siodełka Zadniego Kościelca małym, skalistym żlebkiem ok. 25 metrów łatwo (0+) na stronę Zielonej Doliny Gąsienicowej do pierwszych trawek. Trawkami w prawo trawers z lekkim obniżeniem wzdłuż grani przekraczając pojedyncze skałki, później widoczną już ścieżką bardzo łatwo (0) aż do przełęczy.

Z Zadniego Kościelca na Kościelcową Przęłęcz

Wędrując granią należy przejść z N wierzchołka kilka metrów w kierunku Kościelcowej Przełęczy łatwą granią do jej stromego uskoku (stanowisko zjazdowe z kilku starych pętli). Z uskoku zjazd kilkanaście metrów bądź zejście jego dość trudną (II) krawędzią (według WHP 106N bądź O - łatwiej) do siodełka przed kolejnym zębem w grani. Można tutaj dojść łatwo (0+) schodząc początkowo ww żlebkiem i trawersując przez skałki do grani poniżej uskoku. Dalsza wędrówka granią jest łatwa (0+) z dwoma bardziej wymagającymi prożkami (jeden w połowie długości, drugi tuż nad przełęczą).

uskok południowej grani Kościelca

Z Kościelcowej Przełęczy na Kościelec:
Z przełęczy łatwo przez stopień tuż pod uskokiem (stały punkt na dole uskoku), skąd ostrą, litą granią lub tuż po jej lewej stronie w górę około 30 metrów do platformy z dwóch bloków i szczerbinki między nimi (dogodne miejsce na stanowisko z własnych pętli). Dalej w górę z odchyleniem w lewą na poziomą część grani (2015r. - nowy ring stanowiskowy).

południowa grań Kościelca

Stamtąd ostrzem nieco eksponowanej grani, ale łatwej (0+) już na wierzchołkową, poziomą grań Kościelca. Z wierzchołka czarnym szlakiem na przełęcz Karb. Grań Kościelców z Mylnej Przełęczy do Karbu II, miejsce III, 2:30 godziny.

Nasze wejścia: