Zielona Dolina Gąsienicowa
Zielona Dolina Gąsienicowa jest piętrem walnej Doliny Suchej Wody i częścią (nie odnogą) Doliny Gąsienicowej. Źródła nie wyróżniają Doliny Gąsienicowej jako osobnej doliny z piętrami - Czarną i Zieloną, a podają raczej Dolinę Gąsienicową jako podzieloną na dwie wymienione części.
Początek doliny jest u zlewiska Czarnego Potoku z częściowo podziemnym Suchą Wodą Gąsienicową na wysokości około 1425 metrów.
Zielona Dolina Gąsienicowa od wschodu ograniczona jest Granią Kościelców (z długim grzbietem Małego Kościelca) po Zawratową Turnię - za tą granią jest bliźniacza Czarna Dolina Gąsienicowa, następnie od południa odcinek Wschodniej Grani Świnicy od Zawratowej Turni Do Świnicy - po drugiej stronie znajduje się Dolina Pięciu Stawów Polskich. Pod Grań Główną Tatr dolina dociera pomiędzy Świnicą, a Kasprowym Wierchem, granicząc z Doliną Walentkową i odcinkiem Doliny Cichej Liptowskiej. Od zachodu Zielona Dolina Gąsienicowa ograniczona jest północno wschodnią granią Kasprowego Wierchu aż do Kopy Magury, z której stoki opadają mniej więcej w okolicę złączenia ww potoków. Za tą granią znajdują się Dolina Sucha Kasprowa, Stare Szałasiska oraz częściowo Jaworzynka.
Zielona Dolina Gąsienicowa jest jedną z częściej odwiedzanych przez turystów (nie turystów "niedzielnych") dolin, a to z kilku względów: położone na jej terenie popularne schronisko Murowaniec, dość bogatą sieć szlaków w okolicy, bliskość Kasprowego Wierchu, bazy wspinaczkowej Betlejemka oraz zimą - obecność wyciągu narciarskiego. Ważnym czynnikiem jest też na pewno uroda Doliny Gąsienicowej.
Zieloną Doliną Gąsienicową przebiega umowna granica Tatr Wschodnich i Zachodnich.
Ograniczenia Doliny:
- północne stoki Małego Kościelca
- Mały Kościelec
- Karb
- Kościelec
- Kościelcowa Przełęcz
- Zadni Kościelec
- Mylna Przełecz
- Zawratowa Turnia
- Niebieska Przełęcz
- Niebieska Turnia
- Niebieska Przełęcz Wyżnia
- Gąsienicowa Turnia
- Gąsienicowa Przełączka
- Świnicka Kopa
- Świnicka Szczerbina Wyżnia
- Świnica
- Świnicka Przełęcz
- Pośrednia Turnia
- Skrajna Przełęcz
- Skrajna Turnia
- Liliowe
- Liliowa Kopka
- Wyżnie Liliowe
- Beskid
- Sucha Przełęcz
- Kasprowy Wierch
- Wyżnie Kasprowe Siodło
- Uhrocie Kasprowe
- Niżnie Kasprowe Siodło
- Małe Uhrocie Kasprowe
- Mechy
- Kopa Magury
- Królowe Rówienki
Coś z historii:
Sporo się działo w Zielonej Dolinie Gąsienicowej w temacie budowy schronów i schronisk. Pierwszym tego typu obiektem był na Hali Gąsienicowej solidny szałas Macieja Sieczki. W 1890 roku Towarzystwo Tatrzańskie wykupiło część terenu Hali od Jana Chyca i postanowiło zaadaptować jedną z istniejących tam dwóch szop na pierwsze w tym rejonie schronisko (przenosząc je uprzednio w dogodniejsze miejsce, nieopodal dzisiejszej stacji meteorologicznej).
Budynki pierwszego schroniska TT na Hali Gąsienicowej |
Funkcjonowały w tym czasie również inne schrony, jak choćby schron Józefa Sieczki, syna Macieja nad Czarnym Stawem w Czarnej Dolinie Gąsienicowej czy schron pod Świnicką Przełęczą zbudowany na półce skalnej Pośredniej
Turni. Kilka lat później również niewielki schron nad Zielonym Stawem wybudowany z inicjatywy Leopolda Świerza.
Schronisko TT na Hali Gąsienicowej przeszło wielokrotne odbudowy zniszczeń dokonywanych przez niedbałych turystów, kłusowników czy naturę. Zmieniali się również właściciele. Funkcjonowało tak do 1919 roku, w którym to podjęto (po raz kolejny) i wdrożono plan budowy murowanego schroniska nieco poniżej budynków drewnianych starego schroniska.
Budowę rozpoczęto w 1921 roku i trwała do końca roku 1924, a wiosną 1925 roku dokonywano wyposażenia schroniska wybudowaną wcześniej i utwardzoną przez pluton saperów kolejowych drogą. Budowa schroniska była dużym wyzwaniem dla Oddziału Warszawskiego TT, fundusze zbierano z wielu źródeł. Uroczyste otwarcie schroniska Murowaniec odbyło się deszczowego 12 lipca 1925 roku i to schronisko funkcjonuje do dziś.
Schronisko Wyżnie Budryckich (duży budynek na Hali), w tle Murowaniec |
W latach 20-stych XX wieku dość mocno zagospodarowana była Hala Gąsienicowa. W 1922 roku właściciele Hali wraz z dawnym gospodarzem pierwszego schroniska, Jędrzejem Burtyckim-Kacprzakiem zbudowali Schronisko Bustryckiego - Betlejemkę. Kilka lat później nieopodal Betlejemki wybudowano większe od niej, piętrowe Schronisko Budryckich Wyżnie. Obydwa schroniska dysponowały łącznie około 130 miejscami noclegowymi. Schronisko Budryckich Wyżnie zostało rozebrane w 1968 roku, natomiast Betlejemka i część szałasów na Hali przetrwała do dziś. Betlejemka nadal służy jako schronisko, głównie dla obecnych taterników i kursantów taternictwa.
- czarny szlak od Murowańca przez Zieloną Dolinę Gąsienicową i Świnicką Kotlinkę na Świnicką Przełęcz, | |
- żółty szlak przez Zieloną Dolinę Gąsienicową i Kocioł Kasprowy na Suchą Przełęcz, | |
- zielonym szlak odchodzący w Zielonej Dolinie Gąsienicowej od szlaku żółtego na Liliowe, | |
- niebieski szlak odchodzący od szlaku czarnego na Karb. |
Nasze wycieczki doliną:
- 2 październik 2015 -> zobacz relację
- 8 czerwiec 2014 -> zobacz relację
- 20 lipiec 2013 -> zobacz relację
- 25 marzec 2012 -> zobacz relację
- 7 styczeń 2012 -> zobacz relację
- 26 czerwiec 2011 -> zobacz relację
Obiekty w dolinie:
Zadnie Koło |
Zadnie Koło - górne piętro Zielonej Doliny Gąsienicowej rozciągające się na wysokości powyżej 1900 m w południowo wschodnim rogu doliny u podnóży ścian od Zadniego Kościelca do Świnicy. W okolicach podstawy północno zachodniej grzędy pn-zach wierzchołka Świnicy Zadnie Koło tworzy "niewidzialną" granicę ze Świnicką Kotlinką. Dno Zadniego Koła jest głównie piarżyste z nielicznymi trawkami i płytami. Niektóre źródła podają dla najwyższej części Zadniego Koła nazwę Mylna Kotlinka. Można ją znaleźć również na niektórych zdjęciach naszego bloga.
Świnicka Kotlinka |
Świnicka Kotlinka - kolejne górne piętro Zielonej Doliny Gąsienicowej, ograniczone wyżej wymienioną grzędą pn-zach wierzchołka Świnicy, granią główną pomiędzy tym wierzchołkiem, a Pośrednią Turnią oraz grzędą tej turni. Przez Świnicką Kotlinkę przebiega czarny szlak na Świnicką Przełęcz. Zimą szlak bywa niebezpieczny ze względu na zagrożenie lawinowe. W okolicach progu kotlinki przy szlaku znajduje się niewielka koleba.
koleba w Świnickiej Kotlince |
Kocioł Kasprowy - górne piętro doliny opisane w poście Kocioł Kasprowy.
Kolej Krzesełkowa Gąsienicowa |
Kolej Krzesełkowa Gąsienicowa - w okolicy węzła szlaków żółtego i czarnego na wysokości około 1600 metrów znajduje się dolna stacja kolei krzesełkowej Gąsienicowej wiodącej przez Kocioł Kasprowy na Kasprowy Wierch. Kolej została zbudowana w 1938 roku jako pierwszy obiekt tego typu w Polsce. Niestety jego błędy konstrukcyjne nie pozwalały na użytkowanie aż do 1962, od kiedy to po przebudowie systematycznie wywozi narciarzy do górnej stacji kolejki.
urządzenia stacji IMGW na Hali Gąsienicowej |
Stacja terenowa IMGW - stacja pomiarów meteorologicznych na Hali Gąsienicowej. Obecna stacja funkcjonuje w przerobionym w 1948 roku szałasie pasterskim nieopodal Betlejemki. Wcześniej w latach 1926-1939 prowadzono pomiary w oparciu o wojskową stację meteorologiczną.
Litworowy Staw z Roztoką Stawiańską w tle |
Stawy Zielonej Doliny Gąsienicowej - niejako symbol doliny. Pod względem ilości stawów Zielona Dolina Gąsienicowa zajmuje miejsce w czołówce tatrzańskiej. Z największego z nich, Zielonego Stawu ta część Doliny Gąsienicowej otrzymała część nazwy. Bywa również nazywana "Stawkami". Źródła podają 19 stawów i oczek wodnych, poniżej wymieniamy kilka z nich.
Zielony Staw Gąsienicowy |
Parametry stawu:
Wysokość: 1672 m
wymiary: 275 m x 239 m
powierzchnia: 3,84 ha
głębokość: 15,1 m
Zadni Staw Gąsienicowy |
Parametry stawu:
Wysokość: 1852 m
wymiary: 108 m x 66 m
powierzchnia: 0,53 ha
głębokość: 8 m
Długi Staw Gąsienicowy |
Parametry stawu:
Wysokość: 1781 m
głębokość: 10 m
Czerwone Stawki i Kurtkowiec, w tle Zielony Staw |
Kurtkowiec - w pobliżu Zielonego Stawu, po przeciwnej stronie czarnego szlaku. Kurtkowiec jest pod dwoma względami szczególny: jest na nim najwyżej położona w Polsce wyspa oraz ... ma dziwną nazwę:)
Parametry stawu:
Wysokość: 1689 m
głębokość: 5 m
Litworowy Staw, Dwoisty Staw Wschodni i Zachodni - najniżej położone, większe stawy Zielonej Doliny Gąsienicowej. Litworowy Staw znajduje się nieopodal czarnego szlaku. Szczególny w okolicy pod względem roślinnym - jego powierzchnię coraz bardziej zarasta jasnozielona Turzyca Dzióbkowata (widoczna na zdjęciu powyżej). Dwoiste Stawy są zaszyte głęboko w kosodrzewinie Roztoki Stawiańskiej.
Oprócz wyżej wymienionych w Zielonej Dolinie Gąsienicowej można jeszcze wyróżnić oczka wodne takie jak Kotlinowy Stawek, Troiśniak, Dwoiśniak, Dwoiśniaczek, Jedyniak, Samotniak, Mokra Jama.
Otoczenie doliny:
Widok na dolną część grani Kasprowego Wierchu |
Widok na otoczenie doliny od Kasprowego Wierchu po Uhrocie Kasprowe |
Widok na otoczenie doliny od Małego Kościelca po Świnicę |
Widok na Grań Główną od Świnicy po Beskid |
Co zobaczymy z Zielonej Doliny Gąsienicowej:
Widok z progu Kotła Kasprowego w kierunku wylotu Doliny Suchej Wody |
Widok ze szlaku na Karb na Uhrocie Kasprowe |
Widok z progu Świnickiej Kotlinki w kierunku Kopy Magury |
Widoki na Zieloną Dolinę Gąsienicową:
Zielona Dolina Gąsienicowa z Hali Gąsienicowej |
Zielona Dolina Gąsienicowa ze Skrajnej Turni |
Zielona Dolina Gąsienicowa z Zawraowej Turni |
Autorzy w dolinie:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz