Góry według Hemli i Wojtusia: Skrajny Granat

Skrajny Granat

Skrajny Granat (2225m) to zwornikowy szczyt w bocznej, Wschodniej Grani Świnicy, w polskich Tatrach Wysokich. Najniższy z "braci" Granatów. Oddzielony jest od Pośredniego Granata (2234m) Skrajną Sieczkową Przełączką (2197mm), od Wielkiej Orlej Turniczki (2162m) Granacką Przełęczą (2145m), a w północnej grani odchodzącej w kierunku Żółtej Turni - od Zadniej Pańszczyckiej Czuby (2174m) Pańszczycką Przełączką Wyżnią (ok. 2170m).
Wedle niektórych źródeł, lokalna główna grań biegnie z wierzchołka w kierunku północnym ku Żółtej Turni, natomiast grań Buczynowych Turni wraz z Koszystą i Wołoszynami jest granią boczną. Przeczy to założeniu, że "grań główna" jest granią dłuższą. Dodatkowo, grań północna Skrajnego Granata rozdziela tylko jedną dolinę walną na jej dwa wyższe piętra - grań wschodnia rozdziela kilka dolin, w tym walne.
Otaczają go trzy doliny. Od zachodu Czarna Dolina Gąsienicowa, do której ze szczytu opada bardzo popularna wśród adeptów taternictwa i początkujących taterników, trzy-żebrowa ściana. Lewe orograficznie żebro oddzielone jest od środkowego Żlebem Wójcika-Bracha. Na północny wschód ze szczytu opada nieco niższa, niż zachodnia ściana na Zadnie Usypy w Dolinie Pańszczycy. Również na południowo-wschodnią stronę do opada łatwa u góry, trudna w dolnej części ściana do Buczynowej Dolinki częściowo przecięta Zachodem Bednarskiego.

SPACER GRANIĄ

Zadnia Pańszczycka Czuba
\|
Pańszczycka Przełączka Wyżnia
\|
Skrajny Granat	--	Granacka Przełęcz	--	Wielka Orla Turniczka
\|
Skrajna Sieczkowa Przełączka
\|
Pośredni Granat

Przez szczyt przebiega jeden z najpopularniejszych szlaków turystycznych w Tatrach - czerwono znakowana Orla Perć. Rejon Granatów uchodzi za jej łatwiejszą część - poza jednym miejscem pozbawioną sztucznych ułatwień.

Na szczycie jest ciekawy blok przypominający krzesło - widoczny na przedostatnim zdjęciu:-)

GRANATY

Granaty to masyw znajdujący się w bocznej grani Tatr, obejmujący grupę trzech szczytów wraz z przełęczami: (od południa): od Sieczkowej Szczerby (2210m) przez Zadni Granat (2240m), Pośrednią Sieczkową Przełączkę (2218m), Pośredni Granat (2234m), Skrajną Sieczkową Przełączkę (2200m), aż do Skrajnego Granata (2225m) ograniczonego Pańszczycką Przełączką Wyżnią (2145m) na północy i Granacką Przełęczą (2145m) na wschodzie. Masyw ten jest bardzo popularny i dobrze znany. Przede wszystkim dlatego, że granią Granatów przebiega najtrudniejszy szlak tatrzański - Orla Perć, a mianowicie stosunkowo łatwy jej odcinek. Poza tym prowadzi na nie sporo dróg wspinaczkowych często odwiedzanych zarówno przez taterników jak i tatrzańskich kursantów. Granaty były miejscem wielu wypadków między innymi za sprawą podciętych żlebów opadających z grani (na przykład łagodnie wyglądający, trawiasty u góry, a podcięty w dolnej części ponad 100-metrowym urwiskiem żleb Drege'a).

Zachodnia Ściana Granatów (nad Doliną Gąsienicową)

Wschodnia Ściana Granatów (nad Dolinką Buczynową)

Szlaki prowadzące na Skrajny Granat:

	- Żółty szlak prowadzący znad Czarnego Stawu Gąsienicowego na Skrajny Granat,
	- Orla Perć - szlak czerwony prowadzący z Zawratu na Krzyżne, na odcinku Zawrat - Kozi Wierch szlak jednokierunkowy.

Środkowym żebrem:

środkowe żebro - przebieg drogi

Najniższa część żebra rozpięta jest pomiędzy Żlebem Wójcika-Bracha oraz Zacięciem Górnisiewicza. Podejście pod najniższą część żebra od żółtego szlaku jedną z dwóch ścieżek podejściowych:
- dolna prowadzi wprost pod najniższe skałki środkowego żebra oraz do prawego żebra,
- górna, około 20 metrów wyżej, doprowadza do lewej ścianki żebra, którą wchodzi na drogę najwięcej zespołów.

Wariant niżej opisany rozpoczyna się w niewielkim żlebku na lewo od Żlebu Wójcika-Bracha.

Wyciąg 1 - dnem bardzo kruchego i stromego żlebka oddzielonego od Żlebu Wójcika-Bracha niewielką grzędą zakończoną wielkim głazem i siodełkiem tuż za nim. Trudności w żlebie nie są duże (I, może miejscami II), jednak kruchość terenu nie daje pewnej asekuracji. Po zrównaniu się z w/w wielkim głazem w prawo na siodełko za nim. Na głazie łatwo założyć stanowisko z pętli.

ścianka 2 wyciągu, fot. Red Angel

Wyciąg 2 - z siodełka wprost w górę nieco trudną (I), kruchą ścianką kilkanaście metrów, po czym trawers w lewo przez górną część żlebka nad skałki ograniczające go z lewej strony. Tam łatwy trawers trawiastym zachodem około 30 metrów tuż powyżej jedynych na skrajnym żebrze płatów kosówki aż do lewej krawędzi żebra.

Wyciąg 3 - uwaga: dla większości udających się na środkowe żebro zespołów jest to pierwszy wyciąg po pokonaniu nieco trudnej (I), ok. 20-metrowej rynny na lewej ściance - WC18(43E). Ten wyciąg wydaje się ogólnie najłatwiejszy - prowadzi ściśle ostrzem lub tuż po jego prawej stronie, trudności techniczne głównie I, tylko miejscami II, nieliczne stałe ubezpieczenia. Wyciąg kończy się na siodełku ze stanowiskiem z pętli na wielkim głazie.

kominek na 4 wyciągu

zacięcie na 4 wyciągu, fot. Red Angel

Wyciąg 4 - start ze stanowiska wprost do ciemnego kominka, którym w górę dość trudno (II) 8 metrów, po czym wyjście na łatwy teren w prawo. Tam gzymsami bardzo łatwy (0) trawers w prawo kilkanaście metrów (po drodze hak goprowski) do kilkumetrowego zacięcia. Zacięciem tym bardzo trudno (IV) w górę, po czym przez nieco trudną (I) kilkumetrową ściankę na poziomy teren ze stanowiskiem z dwóch ringów w skale.

Uwaga: wedle subiektywnego odczucia przejście zacięcia jest najtrudniejszym miejscem całej drogi, wycena zacięcia w różnych źródłach waha się pomiędzy IV, a V.

spiętrzenie na 5 wyciągu, fot. Red Angel

Wyciąg V - od stanowiska kilka metrów poziomo przez siodełko w żebrze pod spiętrzenie wysokiego uskoku. Dobrze urzeźbionym uskokiem wprost w górę (I-II, w dolnej części ring) kilkanaście metrów do trudniejszego miejsca - Zacięcia Kusiona. Przejście Zacięcia Kusiona wiąże się z jednym trudniejszym przechwytem (V-, ring po lewej), powyżej którego na łatwy balkon. Balkonem kilka metrów poziomo przy połogiej ściance pod niewielkim okapikiem przeciętym ukośną załupą. Przez załupę skośnie w lewo w górę (hak goprowski po lewej, dobre urzeźbienie) pod okapikiem bardzo trudno IV na łatwy teren, którym kilka metrów w górę do stanowiska końcowego na kazalniczce przy szlaku. Dalej żółtym szlakiem na szczyt.

Nasze wejścia: