Góry według Hemli i Wojtusia: Dolina Ciemnosmreczyńska

Dolina Ciemnosmreczyńska

Dolina Ciemnosmreczyńska słow. Temnosmrečinská dolina to jedno z górnych pięter wielkiej walnej Doliny Koprowej (ostatnie po prawej stronie) po południowej stronie Grani Głównej w Tatrach Wysokich. Pod Grań Główną dolina podchodzi na odcinku od Niżniego Kostura po Ciemnosmreczyńską Turnię. Za tą granią znajdują się Dolina Pięciu Stawów Polskich oraz Dolina za Mnichem. Po przeciwnej stronie Dolinę Ciemnosmreczyńską ogranicza dolna część Pośredniego Wierszyka (boczna grań Koprowego Wierchu), za którą znajduje się Dolina Hlińska.
Dolina Ciemnosmreczyńska ma około 2 km długości. Jej dno ozdabiają dwa wielkie stawy - Niżni i Wyżni Ciemnosmreczyński Staw.
Do Doliny Koprowej Dolina Ciemnosmreczyńska opada wysokim na około 150 metrów progiem gęsto usianym kosodrzewiną. na drugim końcu Dolina Ciemnosmreczyńska posiada własne górne piętro - Dolinę Piarżystą, z której opada ponad 100-metrowej wysokości, piarżysty w środkowej, trawiasto piarżysty w okolicy Ciemnosmreczyńskiej Turni oraz skalisty i urwisty przy żebrze Wyżniego Pośredniego Wierszyka.

Nazwa doliny pochodzi od smreczyny - gęstego lasu świerkowego.

Ograniczenia Doliny:

- Niżni Kostur
- Niżnia Liptowska Ławka
- Wyżni Kostur
- Wyżnia Liptowska Ławka
- Szpiglasowy Wierch
- Wyżnie Szpiglasowe Wrótka
- Szpiglasowa Czuba
- Pośrednie Szpiglasowe Wrótka
- Szpiglasowy Ząb
- Szpiglasowa Szczerbina
- Szpiglasowa Turniczka
- Niżnie Szpiglasowe Wrótka
- Dziurawa Czuba
- Głaźne Wrótka
- Głaźna Czuba
- Wrota Chałubińskiego
- Kopa nad Wrotami
- Szczerbina nad Wrotami
- Turniczka Chałubińskiego
- Przełęcz nad Wrotami
- Ciemnosmreczyńska Turnia
- próg Doliny Piarżystej
- Wyżni Pośredni Wierszyk
- Przybylińska Przełęcz Wyżnia
- Niżni Pośredni Wierszyk
- Przybylińska Przełęcz Niżnia
- Przybylińska Czuba
- próg Doliny Ciemnosmreczyńskiej

Coś z historii...
Niejakim problemem w historii doliny jest jej nazwa - chyba największe zamieszanie w całych Tatrach.
U Chmielowskiego całość od Ciemnych Smreczyn w Dolinie Koprowej do progu Doliny Piarżystej jest to Dolina Ciemnych Smreczyn, powyżej niej - Dolina Piarżysta.
Witold Henryk Paryski w przewodniku nie używa nazwy Doliny Ciemnosmreczyńskiej i nazywa Doliną Piarżystą całą część powyżej Ciemnych Smreczyn już od Ciemnosmreczyńskiej Młaki a w swej encyklopedii dla tego samego terenu podaje już nazwę Doliny Ciemnosmreczyńskiej.
Józef Nyka dla terenu powyżej progu Doliny Ciemnosmreczyńskiej podaje nazwę Doliny Piarżystej (wykluczając niższe piętro, które zaliczał do niej Paryski).
Władysław Cywiński porusza w 8 tomie swego przewodnika problem z wędrującymi nazwami (zarówno w polskich jak i słowackich źródłach) i proponuje odmienne rozwiązanie: Dolina Koprowa do pierwszego progu, Dolina Ciemnosmreczyńska "od progu do progu", Dolina Piarżysta jako najwyższe piętro. Jest to rozwiązanie logiczne - doliny oddzielają wyraźne progi. Jedyny problem pozostaje z samą nazwą. Tam, gdzie WC słusznie zauważył, że Dolina Piarżysta powinna mieć związek z piargami, taką nazwę zasugerował. Dlaczego więc zaproponowano nazwę Doliny Ciemnosmreczyńskiej dla obszaru, w którym nie ma ani krzaczka smreku?

Szlaki wiodące Doliną Ciemnosmreczyńską:

- czerwony szlak prowadzący z węzła szlaków w Ciemnych Smreczynach w Dolinie Koprowej nad Niżni Ciemnosmreczyński Staw.

Dawniej wiódł przez Dolinę Ciemnosmreczyńską znakowany szlak na Wrota Chałubińskiego z Zaworów.

Nasze wycieczki doliną:

5 lipiec 2015 -> zobacz relację
29 wrzesień 2013 -> zobacz relację

Położenie na mapie:

Obiekty w dolinie:

Ciemnosmreczyńska Siklawa

próg Doliny Ciemnosmreczyńskiej - wysoki na około 150 metrów porośnięty kosodrzewiną próg. W północnej części jest umiarkowanie stromy, w południowej bardziej. Środkową część progu przecina Ciemnosmreczyńska Siklawa - wysoki na około 110 metrów, dwuczęściowy wodospad utworzony z Ciemnosmreczyńskiego Potoku, spływający głębokim skalistym kanionem porośniętym gęstą kosodrzewiną.

Niżni Ciemnosmreczyński Staw

Niżni Ciemnosmreczyński Staw - położony na wysokości 1677 metrów około 100 metrów od progu doliny. Nad zachodnim brzegiem stawu kończy się czerwono znakowany szlak. Wokół jego północnego brzegu wiedzie wśród kosówek nieznakowana, dobrze zachowana ścieżka. Zasilany jest potokiem spływającym z bliźniaczego Wyżniego Ciemnosmreczyńskiego Stawu i odwadniany po przeciwnej stronie Ciemnosmreczyńskim Potokiem. Dawniej staw nosił nazwę Przybylińskiego Jeziora.

Parametry stawu:

wymiar: 525 x 360 m

powierzchnia: 12,01 ha

głębokość: 37,8 m

Wyżni Ciemnosmreczyński Staw

Wyżni Ciemnosmreczyński Staw - mniejszy z dwóch stawów doliny, otoczony z trzech stron piargami, położony na wysokości 1725 metrów. Wypływający z niego niewielki potok zasila bliźniaczy Niżni Ciemnosmreczyński Staw. Wzdłuż jego północnego brzegu przebiega dawniej znakowana ścieżka na Wrota Chałubińskiego. Dawniej staw nosił nazwę Czarnego Stawu, a wspólnie ze stawem Niżnim - Koprowe Stawy.

Parametry stawu:

wymiar: 408 x 195 m

powierzchnia: 5,55 ha

głębokość: 19 m

koleba nad Wyżnim Ciemnosmreczyńskim Stawem

Koleba - około 100 metrów od Wyżniego Ciemnosmreczyńskiego Stawu zlokalizowana nad jego północnym brzegiem koleba utworzona z wielkiego głazu. W jej odnalezieniu pomocne są położone nieco niżej ostatnie dwa większe płaty kosówki tuż nad stawem.