Góry według Hemli i Wojtusia: Wierch pod Fajki

Wierch pod Fajki

Wierch pod Fajki (2134m) słow. Vrch pod Fajki to dwuwierzchołkowy, zwornikowy szczyt w północnej grani Skrajnego Granata, należący do rozległej Wschodniej Grani Świnicy.
W swej grani głównej Wierch pod Fajki oddzielony jest Pańszczycką Przełęczą (2115m) na południowym wschodzie od Skrajnej Pańszczyckiej Czuby (2155m) oraz Żółtą Przełęczą (2026m) na północnym zachodzie od odległej Żółtej Turni (2087m).
Północno-zachodni, niższy wierzchołek (2132m) jest zwornikiem dla krótkiej, północno-wschodniej grani, w której od Pańszczyckiej Turni (2102m) Wierch pod Fajki oddzielony jest Przełączką pod Fajki (ok. 2095m).
Wierch pod Fajki znajduje się nad dwiema dolinami. Od zachodniej strony otacza szczyt Czarna Dolina Gąsienicowa, natomiast od strony wschodniej - Dolina Pańszczyca. Obydwie doliny stanowią odnogi walnej Doliny Suchej Wody. Z wierzchołkowej grani opadają do obydwu dolin ok. 200-metrowej wysokości, urwiste w górnej części ściany. Tuż poniżej szczytowych ścian zachodnich znajdują się umiarkowanie nachylone płyty, po których możliwy jest łatwy, choć niebezpieczny trawers grani (płyty są poderwane uskokiem).

SPACER GRANIĄ

Żółta Turnia
\|			Pańszczycka Turnia
\			/
	Żółta Przełęcz		Przełączka pod Fajki
		\	/
		Wierch pod Fajki (pn-zach)
		\
		Wierch pod Fajki
		\
		Pańszczycka Przełęcz
			\
			Skrajna Pańszczycka Czuba

Nazwa szczytu wzięła się od pierwszej od południa turni i jej podobieństwa do ustawionej pionowo fajki. Nazwę przeniesiono na całą grań.
W przewodniku WHP tom 2 można przeczytać, że głównym w całym masywie jest niższy (2121m), północno-zachodni wierzchołek. To chyba jedyny w Tatrach przypadek, gdzie świadomie uważano wierzchołek "niższy" za "główny", zdaniem Władysława Cywińskiego, może być tego powodem trudniejsze wejście na wierzchołek wyższy.
Dodatkowo, z obserwacji własnych niemożliwa wydaje się aż czternastometrowa różnica wysokości pomiędzy wierzchołkami. Wygląda to na nie więcej niż 2-3 metry, choć rzeczywiście wierzchołek trudniejszy jest z pewnością wyższy. A zatem główny:)

Szlaki prowadzące na Wierch pod Fajki:

Na Wierch pod Fajki nie prowadzi żaden znakowany szlak. Jest on udostępniony dla taternictwa poza ścianami opadającymi do Doliny Pańszczycy. Uroda grani szczytowej, różnorodność i brak kruszyzny powodują dużą popularność w jej przechodzeniu. Wierzchołek główny uchodzi za dość trudny (II), co w połączeniu ze sporą ekspozycją towarzyszącą podczas przechodzenia grani wskazuje na używanie sprzętu asekuracyjnego.

Z Żółtej Przełęczy na północno-zachodni wierzchołek:

Z Żółtej Przełęczy

Z przełęczy łatwą granią po skałkach kilkanaście metrów, później tuż po jej lewej stronie po trawnikach do miejsca, w którym trawniki te "skręcają" w kierunku Przełączki pod Fajki. Za punkt orientacyjny miejsca, w którym można powrócić na grań może posłużyć wyróżniający się w niej ząb skalny z głębszą szczerbiną po jego lewej stronie. Z trawnika ponownie w kierunku grani po niezbyt wymagającym (0+), trawiasto-skalistym zboczu do w/w szczerbinki (dobrze z niej widać dalszą część grani do głównego wierzchołka oraz ukośne, poderwane płyty poniżej grani). Ze szczerbinki dalej tuż po lewej stronie grani (wyraźniejsza ścieżka) do miejsca, gdzie grań robi się niemal pozioma (stary hak w bloku skalnym). Stamtąd już granią z ekspozycją przez szczerbinkę tuż przed wierzchołkiem (trudniejsze miejsce) i z niej na wierzchołek (0+, 15 minut).

Z Przełączki pod Fajki na północno-zachodni wierzchołek:

Z Przełączki pod Fajki

Na Przełączkę pod Fajki najlepiej dostać się z Żółtej Przełęczy. Dalej podobnie, najlepiej kierować się na szczerbinkę po lewej stronie rzucającego się w oczy zęba skalnego. Stamtąd tak, jak powyżej (z Przełączki pod Fajki 0+, 5 min).

Grań Fajek

Z północno-zachodniego wierzchołka na główny wierzchołek:

Grań pomiędzy wierzchołkami

Około metr poniżej pn-zach wierzchołka jest stanowisko zjazdowe z haka i pętli (stan ubezpieczeń na wrzesień 2015). Zejście z wierzchołka jest dość trudne (II) z dużą ekspozycją początkowo rysą tuż po prawej stronie grani, niżej tuż po jej lewej stronie na siodełko pod stromą ścianką wierzchołka. Z wierzchołka najlepiej zjechać 6 metrów na to siodełko. Dalej przez trzy skalne występy, łatwą granią (0+), choć w dużej ekspozycji do podstawy większego zęba w grani tuż przed głównym wierzchołkiem.

Wejście na główny wierzchołek

Uwaga: WHP 2 w drodze 239 podaje w tym miejscu dwie opcje ominięcia zęba skalnego (warianty B i E). Obydwie dość trudne (II). Prawdopodobnie zmieniło się coś w grani od czasu napisania przewodnika, gdyż:

dalej najłatwiej jest przejść granią przez ten ząb kilka metrów wprost w górę i później po jego wierzchołkowej płycie do podstawy ścianki głównego wierzchołka (0+, spora ekspozycja, hak na dole zęba i w ściance głównego wierzchołka).
WC 18 droga 75 nic nie wyjaśnia - opis jest niemal identyczny jak w WHP, być może autor nie badał grani przed napisaniem przewodnika.

Dalej w górę stromą, dobrze urzeźbioną ścianką nieco trudno (I) początkowo skośnie w lewo, później skośnie w prawo na najwyższy punkt w Grani Fajek.

Z głównego wierzchołka do "fajki":

Z głównego wierzchołka do fajki

Z wierzchołka umiarkowanie w dół łatwymi (0+) płytami (hak po drodze) na trawnik tuż na lewo od szczerbinki pod uskokiem. Uskok jest bardzo trudny (IV). Najlepiej przejść po lewej stronie grani po trawnikach bez trudności (0-) do miejsca, gdzie podłoże robi się skaliste i zaraz za nim pojawia się urwisko. Stamtąd pionowym zacięciem w górę z powrotem na siodełko w grani (kilka metrów II+, słabsze chwyty, hak na dole zacięcia).
Na grań powraca się na płytkim siodełku, gdzie po prawej stronie grań jest szeroka i pozioma, a po lewej, w kierunku "fajki" - ostra i eksponowana. Można w tym miejscu przejść przez grań na stronę Doliny Gąsienicowej i kilkumetrowym I-kowym uskokiem zejść do wąskiego zachodziku omijając dalszą część grani do Pańszczyckiej Przełęczy.
Z siodełka dalej granią przez kilka eksponowanych zębów nieco trudno (I) na półeczkę pod "fajką".

Uwaga: WHP 2 droga 239 warianty J - przejście zacięcia i L - grań z siodełka do "fajki" mają identyczną wycenę - dość trudno (II). Wedle nas, grań jest najwyżej I-kowa, tylko mocno eksponowana. Natomiast przejście zacięcia jest bez wątpienia trudniejsze niż "Mnich przez Płytę", co podobno jest klasycznym przykładem wyceny II. Żeby nie przesadzić w drugą stronę, dajemy II+. Wejście na "fajkę" jest wedle przewodnika II-kowe.

Ominięcie "fajki" jest to około 3-metrowy, poziomy, eksponowany i ubogi w chwyty trawers po półeczce z lewej strony fajki z odpychającą skałą powyżej półki.

Spod "fajki" do Pańszczyckiej Przełęczy:

Spod "fajki" do Pańszczyckiej Przełęczy

Około 3 metry po minięciu "fajki" pomiędzy głazami na grani jest stanowisko zjazdowe. Ze stanowiska zjazd kilkanaście metrów na stronę Doliny Gąsienicowej na trawiasty, wąski zachodzik (omija się w ten sposób bardzo trudny (IV) uskok za fajką nad Pańszczycką Przełęczą). Stamtąd zachodzikiem bez trudności (0-) w kilka chwil na przełęcz mijając po prawej ostatnie zęby Grani Fajek.

Uwaga: idąc w odwrotnym kierunku, IV-kowy uskok za fajką można ominąć wspomnianym zachodzikiem i skałkami za nim (wedle WHP - nieco trudno) wychodząc we wspomnianym wyżej siodełku w grani.

Nasze wejścia: