Góry według Hemli i Wojtusia: Morskie Oko

Morskie Oko

Morskie Oko (1395m) słow. Morské oko znajduje się w polskich Tatrach Wysokich, w Dolinie Rybiego Potoku. Jest to najprawdopodobniej najpopularniejsze miejsce w całych Tatrach, uważane za najpiękniejszy staw tatrzański. Słynie z pięknego widoku na Mięguszowieckie Szczyty oraz niesamowitego tłoku, szczególnie w sezonie wakacji. Jednocześnie jest to największy staw w Tatrach.

Morskie Oko odwadniane jest przez Rybi Potok, który następnie łączy się z Białą Wodą tworząc Białkę.

Nazwa Morskie Oko jako jedyna nazwa stawu ugruntowała się dopiero w XX wieku. Wcześniej używano nazwy Rybi Staw (z racji, że Morskie Oko jest naturalnie zarybione), Karłowicz nazywał je zaś Stawem Mickiewicza. Inne nazwy używane niegdyś dla Morskiego Oka to: Rybie Jezioro, Rybie, Polski Staw, Biały Staw. Obecnie potoczenie mówi się o nim również Moko. Co ciekawe, zanim nazwa Morskiego Oka trafiła na stałe do obecnego właściciela, określano nią czasem również Czarny Staw pod Rysami.

Z Morskim Okiem związane jest sporo legend. Najbardziej znana to ta, że jezioro rzekomo na połączenie z Adriatykiem, czego świadectwem miały być wypływające na wierzch części okrętów.

Morskie Oko było jednym z pierwszych celów wycieczek w Polskich Tatarch. Można było się do niego dostać traktem z Bukowiny Tatrzańskiej, lub ścieżką z Jaszczurówki przez Polanę Waksmundzką. Ta ostatnia została w 1887 roku oznakowana z polecenia TT przez samego Walerego Eljasza jako pierwszy znakowany szlak w Tatrach Polskich.

Nad Morskim Okiem TT postanowiło zbudować swoje pierwsze schronisko. Otwarte zostało w 1874 roku, czyli zaledwie rok po utworzeniu Towarzystwa.

Obecnie znajduje się tam Schronisko PTTK im. Stanisława Staszica - główny budynek postawiony w roku 1908 oraz drugi budynek, nazywany Starym Schroniskiem, postawiony w 1890 roku jako wozownia, a w kolejnych latach zaadaptowany jako noclegownia dla turystów.

Na początku XX wieku postanowiono doprowadzić do samego Morskiego Oka drogę jezdną, nazywaną do dziś Drogą Oswalda Balzera. Od 1910 roku uruchomiono tam ruch autobusowy, który mógł dowieźć turystów pod sam staw. W latach międzywojennych na asfalcie rozgrywały się jeszcze rajdy samochodowe, a nad Morskim Okiem planowano wybudować spory parking. W latach 60. XX wieku szosa została zmodernizowana, a w 1967 roku ograniczono ruch autobusów do Polany Włosienica.

Do końca lat 60-tych po Morskim Oku kursowała pasażerska galera o imieniu "Świstak", której kapitanem był pewien Józek z Bukowiny. Kapitana witał najczęściej pasażerów słowami: Oreł usiadł na Miedzianem" wskazując na niewielką skałę w jednej z grzęd Miedzianego tworzącą okno skalne.

Parametry stawu:
wymiary: 862 m x 566 m
powierzchnia: 34,54 ha
głębokość: 50,8 m
objętość: 9 935 000 m3

Szlaki prowadzące nad Morskie Oko:

- czerwony szlak prowadzący z Palenicy Białczańskiej nad Morskie Oko i dalej, jednym z brzegów w górę na Rysy,

	- niebieski szlak prowadzący ze Schroniska w Dolinie Pięciu Stawów przez Świstówkę Roztocką.
	- żółty szlak ze Szpiglasowej Przełęczy.

Z Palenicy Białczańskiej nad Morskie Oko: ↑ 2:20 h ↓ 2:00 h ↑↓ 410 m
Z Toporowej Cyrhli przez Polanę Waksmundzką: ↑ 5:00 h ↓ 4:55 ↑↓ 710 m
Ze Schroniska w Dolinie Pięciu Stawów przez Świstówkę Roztocką: ↑ 1:45 h ↓ 2:00 h ↑↓ 185 m
Ze Schroniska w Dolinie Pięciu Stawów przez Szpiglasową Przełęcz: ↑ 4:15 h ↓ 4:25 h ↑ 440 m ↓ 715 m